Legend Read: สำรวจความน่าสนใจของ ‘แสดงได้กับแสดงเป็น’ โดย ผศ.ดร.สามมิติ สุขบรรจง

“…ศิลปะว่าด้วยเรื่องความเป็นตัวจริงด้านการแสดง และเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยที่สร้างความแตกต่างอย่างมหาศาลต่อผลลัพธ์ของ ‘การแสดง’…”

คงไม่เป็นเรื่องที่น่าแปลกใจเสียเท่าไหร่ หากจะบอกว่า การแสดง การเล่น หรือการละคร ล้วนแล้วแต่เป็นหนึ่งในสิ่งที่สร้างความบันเทิงเริงใจให้กับผู้คนมาอย่างยาวนานนับแต่ยุคกรีกโบราณ ยุคกลาง ช่วงเวลาที่ศิลปะเฟื่องฟูหรือยุคเรอแนซ็องส์ มาจนถึงยุคสมัยปัจจุบัน ที่แม้ว่าสื่อกลางของการแสดงจะมีความเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย แต่ใจความสำคัญหรือหัวใจของการแสดงเหมือบแทบจะไม่เคยเปลี่ยนแปลงไม่เลย

หนังสือเล่มนี้เป็นผลงานที่กรั่นกรองจากประสบการณ์และพรสวรรค์ของ ผศ.ดร.สามมิติ สุขบรรจง ที่สั่งสมมากว่า 25 ปี ผ่านการสอน การฝึกอบรม และการกำกับการแสดง ทั้งในระดับอุดมศึกษาและระดับอาชีพ ที่แม้จะดูมีความยึดโยงต่อลักษณะของการแสดงในยุคสมัยใหม่ แต่ด้วยการค้นคว้าอย่างลึกซึ้งถึงประวัติ รากฐาน และความเป็นมาของการแสดง ทำให้หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงแต่จะเป็นประโยชน์ต่อนักเรียนนักศึกษาที่สนใจในสาขาวิชาการแสดง แต่ยังคงมีความน่าสนใจอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่สนใจในเรื่องราวของประวัติศาสตร์ความเป็นมนุษย์ ที่ทาง #Legend_th จะขอเป็นผู้นำทางผู้อ่านไปสำรวจความน่าสนใจของหนังสือเล่มนี้กันอย่างลึกซึ้ง

อย่างที่ได้กล่าวไปข้างต้นว่าหนังสือเล่มนี้ไม่ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องของเทคนิคการแสดงยุคใหม่เพียงอย่างเดียว หากแต่เริ่มต้นมาจากรากฐานความเป็นมาของการแสดงที่ถือกำเนิดขึ้นบนโลกตั้งแต่ก้าวแรก ทำให้ในบทที่1 อย่างหัวข้อ ‘แสดงได้กับแสดงเป็น’ เป็นการกล่าวถึงเรื่องราวการแสดงของมนุษย์ที่เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่การถือกำเนิดขึ้นจากครรภ์มารดา การให้ความหมายต่อเรื่องราวของ ‘การแสดง’ ขอบเขตของการแสดง และจุดเริ่มต้นของการแสดงที่มีมานับแต่ยุคกรีกจวบจนปัจจุบัน รวมไปถึงความหมายเชิงลึกของคำว่าการฝึกหัด ฝึกสอน และการกำกับการแสดง

ต่อเนื่องมาด้วยบทที่ 2 ที่ว่าด้วยเรื่องราวของ ‘ทฤษฎีการแสดง และผู้ฝึกสอนคนสำคัญของโลก’ ที่บอกเล่าเรื่องราวของทฤษฎีการแสดงที่แบ่งออกเป็น 3 ยุคกว้างๆ อันได้แก่ การแสดงยุคคลาสสิค ยุคสมัยใหม่ และยุคหลังสมัยใหม่ ที่ในแต่ละช่วงเวลามีความเปลี่ยนแปลงและน่าสนใจที่แตกต่างกัน รวมไปถึงเรื่องราวของผู้ฝึกสอนคนสำคัญของโลกที่ได้วางรากฐาน ความรู้เกี่ยวกับการแสดงเอาไว้อย่างชัดเจน ซึ่งหลากหลายกฏเกณฑ์ดังกล่าวยังคงสามารถประยุกต์ใช้กับยุคสมัยปัจจุบันได้อย่างเห็นผล ในขณะที่บทที่ 3 คือความน่าสนใจพิเศษของหนังสือเล่มนี้ ที่ทางผู้เขียนได้ทำการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญของอุตสาหกรรม ด้วยหมุดหมายในการนำเสนอวิธีคิดและหลักการทำงานด้านการสอนและการแสดงในประเทศไทยให้เห็นภาพยิ่งขึ้น

ในบทที่ 4 เป็นพาร์ทสำคัญเสมือนเลคเชอร์ชิ้นโบว์แดงอย่างแท้จริงสำหรับผู้อ่านที่ต้องการศึกษาต่อในสาขาวิชาการแสดง เพราะในบทนี้ผู้เขียนได้ระบุอย่างเฉพาะเจาะจงถึงบทบาทและภาระในฐานะของนักแสดง รวมไปถึงข้อจำกัด สิ่งจำเป็น ไปจนถึงการเตรียมตัวทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจในฐานะของนักแสดงมืออาชีพ ในขณะนี้บทที่ 5 อย่าง ‘การแสดงหรือเรื่องจริง’ นั้นเป็นช่วงเวลาสำคัญสำหรับผู้ที่สนใจในความหมายอันลึกซึ้งของการแสดงประเภท ‘เรียลลิตี้โชว์’ เพราะในบทนี้ ผู้เขียนได้อธิบายถึงความหมายของการแสดง พัฒนาการ การกำเนิดและของเรียลลิตี้โชว์ทั้งในไทยและต่างประเทศ รวมไปถึงทฤษฎีและวิธีการฝึดสอนการแสดงที่นำมาสู่การแสดงระดับคุณภาพในลักษณะการแสดงสาขานี้

ท้ายที่สุดสำหรับบทที่ 6 และ 7 เป็นการพูดถึงความเชื่อเกี่ยวกับการแสดงบทเวทีและหน้ากล้อง รวมไปถึงโครงสร้างและความแตกต่างของลักษณะการสื่อสารระหว่างงานโทรทัศน์และโลกภาพยนตร์ ไปจนถึงการฝึกหัดการแสดงสำหรับสื่อออนไลน์อันเป็นดั่งแพลทฟอร์มหลักที่ผู้บริโภคต่างใช้งานกันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน พร้อมทั้งคำเสนอแนะแนวทางการทำงานร่วมกับนักแสดงในยุควิถีใหม่ ซึ่งเป็นรูปแบบที่ไม่ได้พึ่งพาทักษะการแสดงเพียงอย่างเดียวอย่างเช่นที่เคยเป็นมา หากแต่ยังต้องทำงานควบคู่ไปกับเรื่องราวของเทคโนโลยีการสื่อสารที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอในทุกขณะ

หลังจากได้สำรวจจากแต่ละหัวข้อและความน่าสนใจของแต่ละบทของหนังสือแล้วนั้น ทาง #Legend_th สรุปได้ว่า ‘แสดงได้กับแสดงเป็น’ เป็นหนังสือน้ำดีที่ถ่ายทอดเรื่องราวของแวดวงการแสดงได้อย่างออกรสออกชาติ ทั้งยังอุดมไปด้วยสาระและคุณประโยชน์มากมากมายที่ยากจะหาได้จากหนังสือหรือกิจกรรมอื่นใด ที่ไม่เพียงแต่ผู้ที่หลงใหลในศาสตร์ของการแสดงควรที่จะได้สัมผัส หากแต่มีคุณค่าและความเหมาะสมต่อผู้อ่านทั่วไปในทุกเพศและทุกวัย

อ่านบทความเพิ่มเติม: Pride Month: 4 นวนิยายน้ำดีที่บอกเล่าเรื่องราวของ LGBTQIA+ ได้อย่างงดงาม